(၂၀၄၇) အိန္ဒိယကို မြန်မာ့ဟန်ဖြင့် လေ့လာခြင်း(အိန္ဒိယရဲ့ စားနပ်ရိက္ခာအိပ်မက်နဲ့ တာနီရှာဆိုသော မိန်းကလေး) (ခရီးသွား ဆောင်းပါး)
163
မျိုးမင်း(မကျည်းလဟာ) - (NP News) - နိုဝင်ဘာလ ၆
" ကမ္ဘာပေါ်ကမိသားစုတိုင်းရဲ့ထမင်းစားပွဲတိုင်းမှာ အိန္ဒိယအစားအစာတစ်ခု ရှိကိုရှိနေရမယ်"
(မိုဒီ)။
စက်တင်ဘာ(၂၆)ရဲ့ညနေခင်းကတော့ ဒေလီ မှာ ကြီးကြီးကျယ်ကျယ်ကျင်းပနေတဲ့ World Food India ကို လေ့လာခွင့်ရခြင်းပါပဲ။ ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ ကိုယ်တိုင် ရည်မှန်းချက်ကြီးကြီးနဲ့ပြောခဲ့တဲ့မိန့်ခွန်းက တော့ အဖွင့်မှာဆိုခဲ့တဲ့အတိုင်း ကြက်သီးမွေးညင်း ထဖွယ်ရာပါ။ မိသားစုတိုင်းရဲ့ထမင်းဝိုင်းတိုင်းမှာ အိန္ဒိယ အစားအစာတစ်ခု ရှိကိုရှိနေရမယ်ဆိုတဲ့ရည်မှန်းချက် ဟာ ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်ရဲ့ အမြော်အမြင်ကြီး မားမှုနဲ့ဦးဆောင်နိုင်မှုကိုအထင်းသားမြင်ရတဲ့သဘော မျိုးပေါ့။ World Food India ရဲ့ ပွဲစီစဉ်သူတွေက မီဒီယာတွေနဲ့တွေ့ဆုံချိန်မှာ ပြောလာတဲ့စကားအရ နိုင်ငံပေါင်း (၂၀)ကျော်ရဲ့ အစားအစာအမျိုးအမည် ပေါင်း (၅၀ဝ)ကျော် လာရောက်ပြသကြသလို (၂၀ဝ၇) ခုနှစ်ကတည်းက နှစ်စဉ်ပုံမှန်ကျင်းပလာတာ လို့ဆိုပါတယ်။ အိန္ဒိယအစားအစာဟာ ကမ္ဘာ့နံပါတ် တစ်ဦးဆောင်သူဖြစ်လာစေဖို့လည်း ရည်မှန်းထားကြ တယ်လို့ပြောပါတယ်။ ခန်းမအတွင်း လှည့်ပတ်ကြည့် ရှုရင်းနဲ့ မြန်မာကပြပွဲတွေထက် သုံးဆလောက်ပိုကြီး နေတာကိုတော့ မြင်ခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။ စိတ်ဝင်စားစရာ အကောင်းဆုံးအဖြစ်ရှိနေတာကတော့ တာနီရှာ (Tanisha)ဆိုတဲ့မိန်းကလေးပါ။ ပြပွဲခန်းမအတွင်းကိုဝင် မယ့်ဝင်ပေါက်နားမှာ အိန္ဒိယရိုးရာအကတွေနဲ့ တကယ့် အကပညာရှင်တွေက ကပြတီးမှုတ်ဖျော်ဖြေနေချိန်မှာ တာနီရှာတို့ တက္ကသိုလ်ကျောင်းသူတစ်အုပ်ကလည်း အပျော်တမ်းဝင်ကကြပါတယ်။ အတက်ကြွဆုံးက တော့ တာနီရှာဆိုတဲ့မိန်းကလေးပါပဲ။ သူရဲ့ လွတ်လပ် ပေါ့ပါးစွာကပြနေမှုကိုကြည့်ပြီး ရင်ထဲမှာ အလိုလို ပျော်လာသလိုတောင်ခံစားရတယ်။ တစ်ရက်တာလုံး လှည့်ပတ်သွားလာရင်း ပင်ပန်းနေပေမယ့် တာနီရှာက တော့အမောပြေစေခဲ့ပါတယ်။ အကပညာရှင် မဟုတ်၊ ဖျော်ဖြေဖို့ ငှားရမ်းခံထားရသူမဟုတ်ဘဲ တက္ကသိုလ် ကျောင်းသူပီပီ လွတ်လပ်ပေါ့ပါးစွာ ဘယ်သူ့ကိုမှ မရှက်ဘဲ သူ့ဝါသနာအတိုင်း ဝင်ပြီးကပြနေတာကို ကြည့်ရင်း မှတ်တမ်းဗီဒီယိုလေးရိုက်လိုက်မိတယ်။ ပြီးတော့ သူနဲ့သွားပြီး မိတ်ဆက်စကားပြောဖြစ်ပါ တယ်။ အိန္ဒိယကနေပြန်လာတဲ့နောက်ဆုံးနေ့အထိ တာနီရှာနဲ့ ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်ကနေ အပြန်အလှန် စကားပြောဖြစ်ကြတာမျိုးပါ။ သူကလည်း အိန္ဒိယရဲ့ ဘယ်နေရာကို သွားသင့်တယ်ဆိုတာနဲ့ အကယ်၍များ စာမေးပွဲရှိမနေရင် လိုက်ပို့ပေးလို့ရတယ်ဆိုတာမျိုးအ ထိ ဖော်ရွေပွင့်လင်းပါတယ်။ စိတ်ထဲမှာတော့ ချစ်လှ စွာသောတာနီရှာရေလို့ပဲ ရေရွတ်ချင်မိပါတယ်။
နိုင်ငံခြားရေးအတွင်းဝန်ရဲ့ ညစာ
တကယ်တော့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက အာဆီ ယံနဲ့ QUAD နိုင်ငံကဂျာနယ်လစ်တွေကို ကိုယ်တိုင် တွေ့ဆုံဖို့စီစဉ်ထားခဲ့တာပါ။ သို့သော်လည်း အကြောင်း တစ်ခုခုကြောင့် ဂျာနယ်လစ်တွေကို နိုင်ငံခြားရေးဝန် ကြီးက ဧည့်မခံနိုင်တော့ဘဲ အတွင်းဝန်က ကိုယ်စား ဧည့်ခံပေးပါတယ်။ ဒေသနှစ်ခုက ဂျာနယ်လစ်တွေအ ပြင် အိန္ဒိယမှာအခြေစိုက်တဲ့နိုင်ငံအသီးသီးက ဂျာ နယ်လစ်တွေပါ ညစာစားပွဲမှာပါဝင်လာပါတယ်။ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံအလိုက် သံရုံးတွေကို အသိပေး ဆက်သွယ်ပြီး သံအမတ်အဆင့်တွေ တက်ချင်ရင် လည်းတက်လို့ရအောင်ဖိတ်ကြားခဲ့ပါတယ်။ ဥပမာ အားဖြင့် ကမ္ဘောဒီးယားဆိုရင် သံအမတ်ကြီးကိုယ် တိုင်လာရောက်ခဲ့သလို ကမ္ဘောဒီးယားသတင်း ထောက်တွေနဲ့ဝိုင်းဖွဲ့ပါတယ်။ မြန်မာကတော့ သံအ မတ်ကြီးကိုယ်စား ဒုတိယအကြီးအကဲတစ်ဦး တက် ရောက်ခဲ့သလို သံအမတ်ကြီးဟာ အရေးကြီးကိစ္စ တစ်ခုရှိနေကြောင်းကို မြန်မာသတင်းထောက်တွေနား လည်စေဖို့ရှင်းပြပါတယ်။ နောက်တစ်နေ့ညမှာတော့ သံအမတ်ကြီးကိုယ်တိုင် ဟိုတယ်ကိုရောက်လာပြီး လက်ဆောင်ပစ္စည်းလေးတွေနဲ့ လာရောက်မိတ်ဆက် ပါတယ်။ ယမန်နေ့ညကမလာဖြစ်ရခြင်းအတွက် လည်း နားလည်ပေးဖို့ရှင်းပြပါတယ်။ ICT မောရိယ ဟိုတယ်ထဲကဘားမှာထိုင်ပြီးစကားပြောကြချိန်အ တွင်း သံအမတ်ကြီးရင်ဖွင့်လာတဲ့ကိစ္စတချို့ကြောင့် တိုင်းပြည်အတွက် စိတ်မောလူမောဖြစ်ရသလို သံအ မတ်ကြီးပြန်သွားချိန် ဝယ်သောက်မိတဲ့ (၁၈)နှစ်သား Glenfiddich နှစ်ပက်စာ တစ်ခွက်အတွက် ရူပီး (၈၇၀ဝ)ကျသင့်ခြင်းကလည်း ပက်လက်ပါလန်ထွက် သွားစေပါတယ်။ မြန်မာငွေနဲ့ဆိုရင် လေးသိန်းခွဲ လောက်ကျသင့်နေတာပါ။ (ဂျင်းထည့်ခံလိုက်ရသော မြန်မာပေါ့)။ နိုင်ငံခြားရေးအတွင်းဝန်နဲ့ ညစာစားပွဲ အတွင်းမှာ တခြားနိုင်ငံကဂျာနယ်လစ်တွေနဲ့ စကားစ မြည်အနည်းငယ်ပြောဖြစ်ချိန်မှာ မြန်မာနိုင်ငံအ ကြောင်းက သူတို့အတွက် သိပ်အရေးမကြီးဘူးဆိုတာ ပိုနားလည်သွားပါတယ်။ နိုင်ငံခြား သတင်းထောက် များအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဆီရီးယားနိုင်ငံသားဆိုရင် ]မြန်မာ မှာဖြစ်နေတာတွေကို ငါလည်းနားလည်ပါတယ်။ ငါက ဆီရီးယားကလာတာလေကွာ}လို့ပြောခဲ့သလို ကိစ္စတစ် ခုခုရှိလာရင် အီးမေးလ်ကနေဆက်သွယ်ပါလို့ ပြောပါ တယ်။ မြန်မာနဲ့ပတ်သက်ရင် အလောတကြီး သတင်း တွေမရေးသေးဘဲ အီးမေးလ်ကနေ ဆက်သွယ်မေး မြန်းဖို့ပြန်ပြောခဲ့သလို အခြားသောဂျာနယ်လစ်တွေနဲ့ လည်း ချိတ်ဆက်စကားပြောဆိုမှုတွေ အတော်လေး လုပ်ဖြစ်ခဲ့ပါသေးတယ်။ အိန္ဒိယဟာ နိုင်ငံပေါင်း(၂၀)ထက်မနည်းက ဂျာနယ်လစ်ပေါင်း(၄၀)ကျော်ကို တစ်နေရာတည်းမှာစုစည်းရောက်ရှိစေပြီးတော့ အ ပြန်အလှန်ချိတ်ဆက်စေခြင်းကနေ သူ့လက်ရုံးတွေကို ဆန့်တန်းပြတယ်လို့လည်း နားလည်မိလိုက်ပါတယ်။
Agra က တာ့ဂျ်မဟာရ်နဲ့ Agra Fort တို့ကို လေ့လာခြင်း
စက်တင်ဘာ(၂၇) မနက်ခင်းကိုတော့ (၃)နာရီ လောက်စီးရမယ့် အဝေးပြေးကားပေါ်မှာပဲစတင်ပါ တယ်။ အာဂရာလို့ခေါ်တဲ့ဒေသကို တာ့ဂျ်မဟာရ်နဲ့ Agra Fort လေ့လာရေးအတွက်ပါ။ တကယ်တော့ (၂၀၁၆)ခုနှစ်က တစ်ကြိမ်ရောက်ခဲ့ဖူးတဲ့အတွက် သိပ်ပြီးစိမ်းမနေခဲ့ပါဘူး။ သို့သော်လည်း (၉)နှစ်အ တွင်း ဘာတွေထပ်ပြီးပြောင်းလဲသွားဦးမလဲဆိုတာနဲ့ သိဖို့လိုတာတွေအတွက် ခရီးထွက်ခဲ့တာမျိုးပါ။ အိန္ဒိ ယရဲ့နာမည်ကျော် တာ့ဂျ်မဟာရ်က ရှားဂျဟန်ဘုရင် ကြီးရဲ့ သူ့မိဖုရားအပေါ်ထားတဲ့ ချစ်ခြင်းမေတ္တာကို ဗဟိုပြုထားတဲ့ ဗိသုကာအဆောက်အအုံတစ်ခုလို့ဆိုရ ပါမယ်။ တာ့ဂျ်မဟာရ်ဇာတ်လမ်းကို အတော်များများ ကသိထားပြီးပြီမို့ သီးခြားထပ်ရေးရင်တောင် သူတို့ လောက်ပြည့် စုံမယ်မထင်ပါ။ ကမ္ဘာ့အံ့ဖွယ်ထဲမှာလည်း ပါဝင်တဲ့ တာ့ဂျ်မဟာရ်နဲ့ မြန်မာတွေသိတဲ့ ယမုံနာမြစ် ကမ်းဘေးနားမှာ မှတ်တမ်းဓာတ်ပုံလေးတွေရိုက်ရင်း မြန်မာတွေရဲ့ချစ်ခြင်းမေတ္တာပြယုဂ် အဆောက်အအုံ တွေ၊ ဗိသုကာလက်ရာတွေကိုလည်း ကမ္ဘာကိုချပြနိုင် ရင်ကောင်းမယ်လို့တွေးမိပါတယ်။ တာ့ဂျ်မဟာရ်ကို နှစ်စဉ် လူဦးရေ (၈)သန်းထက်မနည်း လာရောက် လည်ပတ်လေ့ရှိသလို အောက်တိုဘာလနောက်ပိုင်း (၆)လအတွင်းကတော့ လည်ပတ်လို့အကောင်းဆုံး ဖြစ်တယ်လို့သိရပါတယ်။ ကြားကာလတွေက ရာသီဥ တုအရမ်းပူလွန်းလို့ တော်ရုံလူမလာနိုင်ကြဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။ အိန္ဒိယကျောင်းသားလေးတွေလည်း လာ ရောက်လည်ပတ်ကြသလို အဲဒီလေ့လာရေးကနေ အိန္ဒိယသမိုင်းကြောင်းကို နားလည်စေဖို့၊ ချစ်တတ်စေ ဖို့အတွက်လည်း ဦးဆောင်သူတွေက စနစ်တကျလုပ် ဆောင်နေတာတွေ့ရပါတယ်။ တာ့ဂျ်မဟာရ်အပြီးမှာ Agra Fort ကို ဆက်လက်ချီတက်ကြပါတယ်။ Agra Fort ကနေ တာ့ဂျ်မဟာရ်ကို ဓားလွယ်ခုတ်ပုံစံနဲ့ လှမ်းမြင်ရသလို ယမုံနာမြစ်ဘေးကပ်လျက် တာ့ဂျ်မ ဟာရ်မြင်ကွင်းဟာ တစ်စုံတစ်ရာကိုလွမ်းစေသလိုလို ဖြစ်လာပါတယ်။ Agra Fort ကလည်း ရှေးခေတ်ဘု ရင်တွေရဲ့အမြော်အမြင်ရှိမှုနဲ့ ကာကွယ်ရေးအမြင်တွေ ကိုပါမြင်ရသလို ဗိသုကာလက်ရာတွေကလည်း လေး စားလောက်ဖွယ်ပါ။ နှစ်စဉ် လူဦးရေ(၄)သန်းကျော် လာရောက်လည်ပတ်လေ့ရှိတဲ့ Agra Fort ဟာ ကုန်ကျစရိတ်အတော်လေးသုံးပြီး စစ်ရေးအမြင်နဲ့ တည်ဆောက်ထားတဲ့ ခံတပ်နန်းတော်ကြီးတစ်ခုဖြစ် တယ်လို့ဆိုနိုင်ပါတယ်။ စက်တင်ဘာလ (၂၇)ရက်ကို တော့ Arga လည်ပတ်ခြင်းနဲ့အဆုံးသတ်ခဲ့သလို တစ်နေ့တာရဲ့လေးပုံတစ်ပုံ(၆)နာရီကျော်လောက်ကို ကားပေါ်မှာပဲအချိန်ကုန်သွားစေခဲ့ပါတယ်။
ဘန်ဂလောသို့ ခရီးဆက်ခြင်း
စက်တင်ဘာလ(၂၈)ရက်မှာတော့ နယူးဒေလီ ကနေ တောင်ပိုင်းဒေသတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ကာနာတာက ပြည်နယ် ဘန်ဂလောမြို့ကို လေယာဉ်နဲ့ခရီးဆက် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ကာနာတာကပြည်နယ်ဟာ အတော် လေးဖွံ့ဖြိုးတဲ့ဒေသဖြစ်သလို စစ်လက်နက်၊ နည်းပညာနဲ့ ပညာရေးကို တော်တော်လေးအားပေးပုံရပါတယ်။ ဒေလီကနေ ဘန်ဂလောကို သုံးနာရီကျော်လေယာဉ် စီးရသလို လေဆိပ်အတက်အဆင်းအချိန်ယူရမှုတွေ ကြောင့် စက်တင်ဘာလ (၂၈) တစ်ရက်တာလုံးဟာ ဟိုတယ် Check-In ဝင်ပြီးတာနဲ့ပဲပြီးသွားပါတော့တယ်။
အိန္ဒိယရဲ့ပညာရေးကို လေ့လာခွင့်ရခြင်း
စက်တင်ဘာ(၂၉)ရဲ့ ပထမဆုံးလေ့လာရေးက တော့ Indian Institute of Science ပါ။ ကျောင်းရဲ့ ပါမောက္ခချုပ်ကိုယ်တိုင် ဦးဆောင်ကြိုဆိုပြီး ကျောင်း ရဲ့သမိုင်းနောက်ခံတွေနဲ့ လက်ရှိဖြစ်စဉ်တွေကိုရှင်းပြ ပါတယ်။ အင်္ဂလိပ်တွေအုပ်ချုပ်စဉ် (၁၉၀၉) ခုနှစ်က တည်းကစတင်တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ကျောင်းဖြစ်သလို ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးထိပ်တန်းတက္ကသိုလ်(၂၀ဝ)စာ ရင်းမှာပါဝင်ထားပါတယ်။ အိန္ဒိယရဲ့အကောင်းဆုံး တက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်သလို အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ အကြီးမား ဆုံး၊ အဓိကသုတေသနတက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်တယ်လို့သိရပါတယ်။ သိပ္ပံနဲ့ အင်ဂျင်နီယာဘာသာရပ်တွေ အပေါ်အထူးအာရုံစိုက်တဲ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယရဲ့ MIT လို့တောင်ခေါ်ကြပါတယ်။ အိန္ဒိယရဲ့ အကြီးဆုံး research funding ရရှိနေတဲ့ တက္ကသိုလ် ဖြစ်သလိုSpace Research, Nanotechnology, Quantum Computing စတဲ့ နည်းပညာအသစ်တွေ နဲ့ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတကာအဆင့်သုတေသနတွေ လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ Alumni တွေထဲမှာISRO (Indian Space Research Organisation) နဲ့ DRDO (Defence Research and Development Organisation) ရဲ့အဖွဲ့ဝင် အမြောက်အမြားပါ ဝင်နေပါတယ်။ နိုင်ငံတကာက စကော်လာရှစ်ကျောင်း သားတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်တက်ရောက်လိုသောကျောင်း သားတွေအတွက် ကျောင်းဝင်ခွင့်တွေကို (၂၀၂၆) ထဲမှာ စတင်ခွင့်ပြုပေးတော့မယ်လို့လည်း တာဝန်ရှိ သူကရှင်းပြပါတယ်။ အဲဒီကျောင်းပြီးတဲ့နောက် IIMB လို့ခေါ်တဲ့ Indian Institute of Management Bangalore ကျောင်းကို စက်တင်ဘာ(၃၀) ရက်မှာ လေ့လာဖြစ်ခဲ့ပြန်ပါတယ်။ IIMB က တော အုပ်ကြီးထဲမှာရောက်နေသလိုမျိုး သစ်ပင်အကြီး အသေးမျိုးစုံနဲ့အုပ်ဆိုင်းနေသလို အေးချမ်းတဲ့အငွေ့ အသက်ကိုရရှိပါတယ်။ အဆောက်အအုံတွေက လည်း ကျောက်တုံးတွေကို စနစ်တကျဖြတ်တောက် ပြီး အုတ်စီသလိုတည်ဆောက်ထားတာမျိုးဖြစ်ပြီး ရှေး ဟောင်းအဆောက်အအုံဆန်ပါတယ်။ ကျောင်း ဝင်းထဲမှာပဲ စားသောက်ခန်းမတွေ၊ သင်တန်းခန်းမ တွေနဲ့ ရပ်ကွက်ကြီးတစ်ခုစာအပြင်အဆင်တွေ ပြည့် နှက်နေပါတယ်။ နိုင်ငံပေါင်းစုံက ကျောင်းသားတွေ ကိုလည်းမြင်တွေ့ခဲ့ရသလို စီမံခန့်ခွဲရေးဆိုင်ရာဘာသာရပ်အတွက် ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးစာရင်းဝင်ကျောင်း တစ်ကျောင်းဖြစ်တယ်လို့လည်းဆိုပါတယ်။ IIMB ကလည်း နိုင်ငံတကာကကျောင်းသားတွေကို ဖိတ် ခေါ်နေပြီဖြစ်သလို စကော်လာရှစ်အစီအစဉ်တွေ လည်းရှိထားတယ်လို့သိရပါတယ်။ ရူပီး(၂၅)သိန်းတန် (၁၄)လသင်တန်းတွေကနေ နိုင်ငံရေးစီမံခန့်ခွဲမှု၊ စီးပွား ရေးစီမံခန့်ခွဲမှု အစရှိတဲ့ဘာသာရပ်တွေကိုလျှောက် ထားနိုင်တယ်လို့ တာဝန်ရှိသူတွေကပြောပါတယ်။ နည်းပညာထွန်းကားလာတဲ့ခေတ်ကြီးမှာ Data Science ဘာသာရပ်ကိုလည်း ဂုဏ်ထူးဆောင်ဒေါက်တာ ဘွဲ့ပေးနိုင်ဖို့ (၂၀၂၅)အောက်တိုဘာကနေ လျှောက် လွှာလက်ခံလိုက်ပြီဖြစ်သလို (၂၀၂၆)မှာတော့ (၄)နှစ်တက်ရမယ့်ဘာသာရပ်အဖြစ် စတင်သင်ကြားမယ် လို့ဆိုပါတယ်။ ညနေပိုင်းအဖြစ် ထပ်မံလေ့လာဖြစ်တဲ့ ကျောင်းကတော့ National Law School of India University ပါ။ ဘန်ဂလောအခြေစိုက် ဥပဒေတက္က သိုလ်လို့ဆိုရင်လည်းမမှားပါဘူး။ လွတ်လပ်ရေးမရခင် ကာလကတည်းကပြဋ္ဌာန်းခဲ့တဲ့ဥပဒေတွေနဲ့ သမိုင်းဦး ခေတ်ကတည်းကရှိခဲ့တဲ့ဥပဒေတွေကိုပါ ပြန်လည် လေ့လာသုံးသပ်သင်ကြားတဲ့တက္ကသိုလ်ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်ကတက္ကသိုလ်တွေနဲ့ကွဲပြားတာကတော့ တက္ကသိုလ်ဟာ စာသင်ရုံသက်သက်မဟုတ်ဘဲ လူ ငယ်တွေရဲ့စိတ်အပန်းဖြေရာ၊ အားကစားလေ့လာ လိုက်စားရာနေရာတစ်ခုဖြစ်အောင်လည်း ထည့်စဉ်း စားတည်ဆောက်ထားကြတာမျိုးပါ။ ဖက်ဒရယ်ဆန် တဲ့အိန္ဒိယရဲ့ဖွဲ့စည်းပုံကိုလည်း သင်ကြားရေးထဲမှာ အ စိတ်အပိုင်းတချို့ထည့်သွင်းထားသလို သီးခြား ဦး နှောက်မုန်တိုင်းဆင်ဖို့အတွက်ပါ ပြင်ဆင်ထားတယ် လို့ဆိုပါတယ်။ တခြားသောနိုင်ငံတွေရဲ့ဥပဒေအမျိုးမျိုးကို လေ့လာသုတေသနပြုနေသလို အိန္ဒိယရဲ့ဥပ ဒေတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်စဉ်းစားတာမျိုးလုပ်ဆောင်ပါ တယ်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ဥပဒေဘာသာရပ်နဲ့ ဘွဲ့ယူ မယ့်လူငယ်တွေကို အိန္ဒိယဥပဒေတွေတင်မဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံပေါင်းစုံက ကောင်းပေ့ကောင်းရာတွေကိုပါ သင် ရိုးòန်းတမ်းပြင်ပလေ့လာမှုအဖြစ် ထည့်သွင်းဆွေး နွေးစေတာမျိုးပါ။ အိန္ဒိယဟာ ဥပဒေနဲ့ပတ်သက်ရင် ကမ္ဘာ့အဆင့်မီပညာရှင်တွေ ထွက်ပေါ်လေ့ရှိတယ်ဆို တာကိုလည်းသဘောပေါက်စေပါတယ်။ အခြားသော နိုင်ငံတွေကဥပဒေကျောင်းသားတွေလည်း လာ ရောက်ပညာသင်ကြားနေသလို ထပ်မံဖိတ်ခေါ်နေတဲ့ အစီအစဉ်တွေလည်းရှိတယ်လို့သိရပါတယ်။ အိန္ဒိယ ရဲ့ပညာရေးကို အသေးစိတ်နားမလည်ပေမယ့် အိန္ဒိ ယတို့လှမ်းနေတဲ့ ပညာရေးခြေလှမ်းဟာ အကွက်ကျဲ လွန်း၊ အားကောင်းခိုင်မာလွန်းနေတဲ့အပြင် အိန္ဒိယရဲ့ အနာဂတ်အတွက်ပါစိတ်ချရတဲ့အဆင့်ကို ရောက်နေ ပြီလို့ ဂျာနယ်လစ်တစ်ဦးအနေနဲ့ ရှုမြင်နေမိပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံကိုလှမ်းကြည့်မိတဲ့အခါမှာတော့ ဥပဒေနဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပြုသူတွေကို အရင်ဆုံးပြေးမိ လာပါတယ်။ တရားဥပဒေလို့ စကားလုံးရှိထားပေမယ့် တရားခြင်းနဲ့ဥပဒေက တလွဲစီဖြစ်နေသလားလို့ မေး ချင်မိလာပါတယ်။ ဥပဒေဟာ တရားမျှတမှုရှိမှသာ တရားဥပဒေလို့ ကင်ပွန်းတပ်ရမှာဖြစ်သလို ဥပဒေကို ကိုင်တွယ်ကျင့်သုံးနေတဲ့ တရားစီရင်ရေးက မေတ္တာနဲ့ သစ္စာအပေါ်အခြေခံထားတဲ့ ကျင့်ဝတ်မျိုးရှိမှသာ တရားဥပဒေကလှပမှာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံက တရားစီရင် ရေးနဲ့ တရားဥပဒေ သို့မဟုတ် ကိုင်တွယ်ကျင့်သုံးမှု တွေဟာ ဆင်ခြင်တုံတရားအလွှာပါးနေသလား သို့မ ဟုတ် ငွေကြေးဓနဥစ္စာနဲ့ အာဏာရဲ့လက်ဝေခံဖြစ်နေ သလားဆိုတာကတော့ မြန်မာ့အနာဂတ်ကိုလှမ်းကြည့် ရင် မြင်နိုင်ကြောင်းပါ။
အပိုင်း(၅) နောက်ဆုံးအပိုင်း ဆက်ရန်
Zawgyi Version:
(၂၀၄၇) အိႏၵိယကို ျမန္မာ့ဟန္ျဖင့္ ေလ့လာျခင္း(အိႏၵိယရဲ႕ စားနပ္ရိကၡာအိပ္မက္နဲ႔ တာနီရွာဆိုေသာ မိန္းကေလး)
(ခရီးသြား ေဆာင္းပါး)
မ်ိဳးမင္း(မက်ည္းလဟာ) - (NP News) - နိုဝင်ဘာ ၆
" ကမာၻေပၚကမိသားစုတိုင္းရဲ႕ထမင္းစားပြဲတိုင္းမွာ အိႏၵိယအစားအစာတစ္ခု ရွိကိုရွိေနရမယ္"
(မိုဒီ)။
စက္တင္ဘာ(၂၆)ရဲ႕ညေနခင္းကေတာ့ ေဒလီ မွာ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္က်င္းပေနတဲ့ World Food India ကို ေလ့လာခြင့္ရျခင္းပါပဲ။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မိုဒီ ကိုယ္တိုင္ ရည္မွန္းခ်က္ႀကီးႀကီးနဲ႔ေျပာခဲ့တဲ့မိန႔္ခြန္းက ေတာ့ အဖြင့္မွာဆိုခဲ့တဲ့အတိုင္း ၾကက္သီးေမြးညင္း ထဖြယ္ရာပါ။ မိသားစုတိုင္းရဲ႕ထမင္းဝိုင္းတိုင္းမွာ အိႏၵိယ အစားအစာတစ္ခု ရွိကိုရွိေနရမယ္ဆိုတဲ့ရည္မွန္းခ်က္ ဟာ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ရဲ႕ အေျမာ္အျမင္ႀကီး မားမႈနဲ႔ဦးေဆာင္ႏိုင္မႈကိုအထင္းသားျမင္ရတဲ့သေဘာ မ်ိဳးေပါ့။ World Food India ရဲ႕ ပြဲစီစဥ္သူေတြက မီဒီယာေတြနဲ႔ေတြ႕ဆုံခ်ိန္မွာ ေျပာလာတဲ့စကားအရ ႏိုင္ငံေပါင္း (၂၀)ေက်ာ္ရဲ႕ အစားအစာအမ်ိဳးအမည္ ေပါင္း (၅၀ဝ)ေက်ာ္ လာေရာက္ျပသၾကသလို (၂၀ဝ၇) ခုႏွစ္ကတည္းက ႏွစ္စဥ္ပုံမွန္က်င္းပလာတာ လို႔ဆိုပါတယ္။ အိႏၵိယအစားအစာဟာ ကမာၻ႔နံပါတ္ တစ္ဦးေဆာင္သူျဖစ္လာေစဖို႔လည္း ရည္မွန္းထားၾက တယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ခန္းမအတြင္း လွည့္ပတ္ၾကည့္ ရႈရင္းနဲ႔ ျမန္မာကျပပြဲေတြထက္ သုံးဆေလာက္ပိုႀကီး ေနတာကိုေတာ့ ျမင္ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ စိတ္ဝင္စားစရာ အေကာင္းဆုံးအျဖစ္ရွိေနတာကေတာ့ တာနီရွာ (Tanisha)ဆိုတဲ့မိန္းကေလးပါ။ ျပပြဲခန္းမအတြင္းကိုဝင္ မယ့္ဝင္ေပါက္နားမွာ အိႏၵိယ႐ိုးရာအကေတြနဲ႔ တကယ့္ အကပညာရွင္ေတြက ကျပတီးမႈတ္ေဖ်ာ္ေျဖေနခ်ိန္မွာ တာနီရွာတို႔ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူတစ္အုပ္ကလည္း အေပ်ာ္တမ္းဝင္ကၾကပါတယ္။ အတက္ႂကြဆုံးက ေတာ့ တာနီရွာဆိုတဲ့မိန္းကေလးပါပဲ။ သူရဲ႕ လြတ္လပ္ ေပါ့ပါးစြာကျပေနမႈကိုၾကည့္ၿပီး ရင္ထဲမွာ အလိုလို ေပ်ာ္လာသလိုေတာင္ခံစားရတယ္။ တစ္ရက္တာလုံး လွည့္ပတ္သြားလာရင္း ပင္ပန္းေနေပမယ့္ တာနီရွာက ေတာ့အေမာေျပေစခဲ့ပါတယ္။ အကပညာရွင္ မဟုတ္၊ ေဖ်ာ္ေျဖဖို႔ ငွားရမ္းခံထားရသူမဟုတ္ဘဲ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသူပီပီ လြတ္လပ္ေပါ့ပါးစြာ ဘယ္သူ႔ကိုမွ မရွက္ဘဲ သူ႔ဝါသနာအတိုင္း ဝင္ၿပီးကျပေနတာကို ၾကည့္ရင္း မွတ္တမ္းဗီဒီယိုေလး႐ိုက္လိုက္မိတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူနဲ႔သြားၿပီး မိတ္ဆက္စကားေျပာျဖစ္ပါ တယ္။ အိႏၵိယကေနျပန္လာတဲ့ေနာက္ဆုံးေန႔အထိ တာနီရွာနဲ႔ ဆိုရွယ္မီဒီယာေပၚကေန အျပန္အလွန္ စကားေျပာျဖစ္ၾကတာမ်ိဳးပါ။ သူကလည္း အိႏၵိယရဲ႕ ဘယ္ေနရာကို သြားသင့္တယ္ဆိုတာနဲ႔ အကယ္၍မ်ား စာေမးပြဲရွိမေနရင္ လိုက္ပို႔ေပးလို႔ရတယ္ဆိုတာမ်ိဳးအ ထိ ေဖာ္ေ႐ြပြင့္လင္းပါတယ္။ စိတ္ထဲမွာေတာ့ ခ်စ္လွ စြာေသာတာနီရွာေရလို႔ပဲ ေရ႐ြတ္ခ်င္မိပါတယ္။
ႏိုင္ငံျခားေရးအတြင္းဝန္ရဲ႕ ညစာ
တကယ္ေတာ့ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက အာဆီ ယံနဲ႔ QUAD ႏိုင္ငံကဂ်ာနယ္လစ္ေတြကို ကိုယ္တိုင္ ေတြ႕ဆုံဖို႔စီစဥ္ထားခဲ့တာပါ။ သို႔ေသာ္လည္း အေၾကာင္း တစ္ခုခုေၾကာင့္ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြကို ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ ႀကီးက ဧည့္မခံႏိုင္ေတာ့ဘဲ အတြင္းဝန္က ကိုယ္စား ဧည့္ခံေပးပါတယ္။ ေဒသႏွစ္ခုက ဂ်ာနယ္လစ္ေတြအ ျပင္ အိႏၵိယမွာအေျခစိုက္တဲ့ႏိုင္ငံအသီးသီးက ဂ်ာ နယ္လစ္ေတြပါ ညစာစားပြဲမွာပါဝင္လာပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံအလိုက္ သံ႐ုံးေတြကို အသိေပး ဆက္သြယ္ၿပီး သံအမတ္အဆင့္ေတြ တက္ခ်င္ရင္ လည္းတက္လို႔ရေအာင္ဖိတ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဥပမာ အားျဖင့္ ကေမာၻဒီးယားဆိုရင္ သံအမတ္ႀကီးကိုယ္ တိုင္လာေရာက္ခဲ့သလို ကေမာၻဒီးယားသတင္း ေထာက္ေတြနဲ႔ဝိုင္းဖြဲ႕ပါတယ္။ ျမန္မာကေတာ့ သံအ မတ္ႀကီးကိုယ္စား ဒုတိယအႀကီးအကဲတစ္ဦး တက္ ေရာက္ခဲ့သလို သံအမတ္ႀကီးဟာ အေရးႀကီးကိစၥ တစ္ခုရွိေနေၾကာင္းကို ျမန္မာသတင္းေထာက္ေတြနား လည္ေစဖို႔ရွင္းျပပါတယ္။ ေနာက္တစ္ေန႔ညမွာေတာ့ သံအမတ္ႀကီးကိုယ္တိုင္ ဟိုတယ္ကိုေရာက္လာၿပီး လက္ေဆာင္ပစၥည္းေလးေတြနဲ႔ လာေရာက္မိတ္ဆက္ ပါတယ္။ ယမန္ေန႔ညကမလာျဖစ္ရျခင္းအတြက္ လည္း နားလည္ေပးဖို႔ရွင္းျပပါတယ္။ ICT ေမာရိယ ဟိုတယ္ထဲကဘားမွာထိုင္ၿပီးစကားေျပာၾကခ်ိန္အ တြင္း သံအမတ္ႀကီးရင္ဖြင့္လာတဲ့ကိစၥတခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ တိုင္းျပည္အတြက္ စိတ္ေမာလူေမာျဖစ္ရသလို သံအ မတ္ႀကီးျပန္သြားခ်ိန္ ဝယ္ေသာက္မိတဲ့ (၁၈)ႏွစ္သား Glenfiddich ႏွစ္ပက္စာ တစ္ခြက္အတြက္ ႐ူပီး (၈၇၀ဝ)က်သင့္ျခင္းကလည္း ပက္လက္ပါလန္ထြက္ သြားေစပါတယ္။ ျမန္မာေငြနဲ႔ဆိုရင္ ေလးသိန္းခြဲ ေလာက္က်သင့္ေနတာပါ။ (ဂ်င္းထည့္ခံလိုက္ရေသာ ျမန္မာေပါ့)။ ႏိုင္ငံျခားေရးအတြင္းဝန္နဲ႔ ညစာစားပြဲ အတြင္းမွာ တျခားႏိုင္ငံကဂ်ာနယ္လစ္ေတြနဲ႔ စကားစ ျမည္အနည္းငယ္ေျပာျဖစ္ခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအ ေၾကာင္းက သူတို႔အတြက္ သိပ္အေရးမႀကီးဘူးဆိုတာ ပိုနားလည္သြားပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခား သတင္းေထာက္ မ်ားအသင္းဥကၠ႒ ဆီရီးယားႏိုင္ငံသားဆိုရင္ ]ျမန္မာ မွာျဖစ္ေနတာေတြကို ငါလည္းနားလည္ပါတယ္။ ငါက ဆီရီးယားကလာတာေလကြာ}လို႔ေျပာခဲ့သလို ကိစၥတစ္ ခုခုရွိလာရင္ အီးေမးလ္ကေနဆက္သြယ္ပါလို႔ ေျပာပါ တယ္။ ျမန္မာနဲ႔ပတ္သက္ရင္ အေလာတႀကီး သတင္း ေတြမေရးေသးဘဲ အီးေမးလ္ကေန ဆက္သြယ္ေမး ျမန္းဖို႔ျပန္ေျပာခဲ့သလို အျခားေသာဂ်ာနယ္လစ္ေတြနဲ႔ လည္း ခ်ိတ္ဆက္စကားေျပာဆိုမႈေတြ အေတာ္ေလး လုပ္ျဖစ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ အိႏၵိယဟာ ႏိုင္ငံေပါင္း(၂၀)ထက္မနည္းက ဂ်ာနယ္လစ္ေပါင္း(၄၀)ေက်ာ္ကို တစ္ေနရာတည္းမွာစုစည္းေရာက္ရွိေစၿပီးေတာ့ အ ျပန္အလွန္ခ်ိတ္ဆက္ေစျခင္းကေန သူ႔လက္႐ုံးေတြကို ဆန႔္တန္းျပတယ္လို႔လည္း နားလည္မိလိုက္ပါတယ္။
Agra က တာ့ဂ်္မဟာရ္နဲ႔ Agra Fort တို႔ကို ေလ့လာျခင္း
စက္တင္ဘာ(၂၇) မနက္ခင္းကိုေတာ့ (၃)နာရီ ေလာက္စီးရမယ့္ အေဝးေျပးကားေပၚမွာပဲစတင္ပါ တယ္။ အာဂရာလို႔ေခၚတဲ့ေဒသကို တာ့ဂ်္မဟာရ္နဲ႔ Agra Fort ေလ့လာေရးအတြက္ပါ။ တကယ္ေတာ့ (၂၀၁၆)ခုႏွစ္က တစ္ႀကိမ္ေရာက္ခဲ့ဖူးတဲ့အတြက္ သိပ္ၿပီးစိမ္းမေနခဲ့ပါဘူး။ သို႔ေသာ္လည္း (၉)ႏွစ္အ တြင္း ဘာေတြထပ္ၿပီးေျပာင္းလဲသြားဦးမလဲဆိုတာနဲ႔ သိဖို႔လိုတာေတြအတြက္ ခရီးထြက္ခဲ့တာမ်ိဳးပါ။ အိႏၵိ ယရဲ႕နာမည္ေက်ာ္ တာ့ဂ်္မဟာရ္က ရွားဂ်ဟန္ဘုရင္ ႀကီးရဲ႕ သူ႔မိဖုရားအေပၚထားတဲ့ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာကို ဗဟိုျပဳထားတဲ့ ဗိသုကာအေဆာက္အအုံတစ္ခုလို႔ဆိုရ ပါမယ္။ တာ့ဂ်္မဟာရ္ဇာတ္လမ္းကို အေတာ္မ်ားမ်ား ကသိထားၿပီးၿပီမို႔ သီးျခားထပ္ေရးရင္ေတာင္ သူတို႔ ေလာက္ျပည့္ စုံမယ္မထင္ပါ။ ကမာၻ႔အံ့ဖြယ္ထဲမွာလည္း ပါဝင္တဲ့ တာ့ဂ်္မဟာရ္နဲ႔ ျမန္မာေတြသိတဲ့ ယမုံနာျမစ္ ကမ္းေဘးနားမွာ မွတ္တမ္းဓာတ္ပုံေလးေတြ႐ိုက္ရင္း ျမန္မာေတြရဲ႕ခ်စ္ျခင္းေမတၱာျပယုဂ္ အေဆာက္အအုံ ေတြ၊ ဗိသုကာလက္ရာေတြကိုလည္း ကမာၻကိုခ်ျပႏိုင္ ရင္ေကာင္းမယ္လို႔ေတြးမိပါတယ္။ တာ့ဂ်္မဟာရ္ကို ႏွစ္စဥ္ လူဦးေရ (၈)သန္းထက္မနည္း လာေရာက္ လည္ပတ္ေလ့ရွိသလို ေအာက္တိုဘာလေနာက္ပိုင္း (၆)လအတြင္းကေတာ့ လည္ပတ္လို႔အေကာင္းဆုံး ျဖစ္တယ္လို႔သိရပါတယ္။ ၾကားကာလေတြက ရာသီဥ တုအရမ္းပူလြန္းလို႔ ေတာ္႐ုံလူမလာႏိုင္ၾကဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ အိႏၵိယေက်ာင္းသားေလးေတြလည္း လာ ေရာက္လည္ပတ္ၾကသလို အဲဒီေလ့လာေရးကေန အိႏၵိယသမိုင္းေၾကာင္းကို နားလည္ေစဖို႔၊ ခ်စ္တတ္ေစ ဖို႔အတြက္လည္း ဦးေဆာင္သူေတြက စနစ္တက်လုပ္ ေဆာင္ေနတာေတြ႕ရပါတယ္။ တာ့ဂ်္မဟာရ္အၿပီးမွာ Agra Fort ကို ဆက္လက္ခ်ီတက္ၾကပါတယ္။ Agra Fort ကေန တာ့ဂ်္မဟာရ္ကို ဓားလြယ္ခုတ္ပုံစံနဲ႔ လွမ္းျမင္ရသလို ယမုံနာျမစ္ေဘးကပ္လ်က္ တာ့ဂ်္မ ဟာရ္ျမင္ကြင္းဟာ တစ္စုံတစ္ရာကိုလြမ္းေစသလိုလို ျဖစ္လာပါတယ္။ Agra Fort ကလည္း ေရွးေခတ္ဘု ရင္ေတြရဲ႕အေျမာ္အျမင္ရွိမႈနဲ႔ ကာကြယ္ေရးအျမင္ေတြ ကိုပါျမင္ရသလို ဗိသုကာလက္ရာေတြကလည္း ေလး စားေလာက္ဖြယ္ပါ။ ႏွစ္စဥ္ လူဦးေရ(၄)သန္းေက်ာ္ လာေရာက္လည္ပတ္ေလ့ရွိတဲ့ Agra Fort ဟာ ကုန္က်စရိတ္အေတာ္ေလးသုံးၿပီး စစ္ေရးအျမင္နဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ခံတပ္နန္းေတာ္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္ တယ္လို႔ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ စက္တင္ဘာလ (၂၇)ရက္ကို ေတာ့ Arga လည္ပတ္ျခင္းနဲ႔အဆုံးသတ္ခဲ့သလို တစ္ေန႔တာရဲ႕ေလးပုံတစ္ပုံ(၆)နာရီေက်ာ္ေလာက္ကို ကားေပၚမွာပဲအခ်ိန္ကုန္သြားေစခဲ့ပါတယ္။
ဘန္ဂေလာသို႔ ခရီးဆက္ျခင္း
စက္တင္ဘာလ(၂၈)ရက္မွာေတာ့ နယူးေဒလီ ကေန ေတာင္ပိုင္းေဒသတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ကာနာတာက ျပည္နယ္ ဘန္ဂေလာၿမိဳ႕ကို ေလယာဥ္နဲ႔ခရီးဆက္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ကာနာတာကျပည္နယ္ဟာ အေတာ္ ေလးဖြံ႕ၿဖိဳးတဲ့ေဒသျဖစ္သလို စစ္လက္နက္၊ နည္းပညာနဲ႔ ပညာေရးကို ေတာ္ေတာ္ေလးအားေပးပုံရပါတယ္။ ေဒလီကေန ဘန္ဂေလာကို သုံးနာရီေက်ာ္ေလယာဥ္ စီးရသလို ေလဆိပ္အတက္အဆင္းအခ်ိန္ယူရမႈေတြ ေၾကာင့္ စက္တင္ဘာလ (၂၈) တစ္ရက္တာလုံးဟာ ဟိုတယ္ Check-In ဝင္ၿပီးတာနဲ႔ပဲၿပီးသြားပါေတာ့တယ္။
အိႏၵိယရဲ႕ပညာေရးကို ေလ့လာခြင့္ရျခင္း
စက္တင္ဘာ(၂၉)ရဲ႕ ပထမဆုံးေလ့လာေရးက ေတာ့ Indian Institute of Science ပါ။ ေက်ာင္းရဲ႕ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္ႀကိဳဆိုၿပီး ေက်ာင္း ရဲ႕သမိုင္းေနာက္ခံေတြနဲ႔ လက္ရွိျဖစ္စဥ္ေတြကိုရွင္းျပ ပါတယ္။ အဂၤလိပ္ေတြအုပ္ခ်ဳပ္စဥ္ (၁၉၀၉) ခုႏွစ္က တည္းကစတင္တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ေက်ာင္းျဖစ္သလို ကမာၻ႔အေကာင္းဆုံးထိပ္တန္းတကၠသိုလ္(၂၀ဝ)စာ ရင္းမွာပါဝင္ထားပါတယ္။ အိႏၵိယရဲ႕အေကာင္းဆုံး တကၠသိုလ္တစ္ခုျဖစ္သလို အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕ အႀကီးမား ဆုံး၊ အဓိကသုေတသနတကၠသိုလ္တစ္ခုျဖစ္တယ္လို႔သိရပါတယ္။ သိပၸံနဲ႔ အင္ဂ်င္နီယာဘာသာရပ္ေတြ အေပၚအထူးအာ႐ုံစိုက္တဲ့အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး အိႏၵိယရဲ႕ MIT လို႔ေတာင္ေခၚၾကပါတယ္။ အိႏၵိယရဲ႕ အႀကီးဆုံး research funding ရရွိေနတဲ့ တကၠသိုလ္ ျဖစ္သလိုSpace Research, Nanotechnology, Quantum Computing စတဲ့ နည္းပညာအသစ္ေတြ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာအဆင့္သုေတသနေတြ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ Alumni ေတြထဲမွာISRO (Indian Space Research Organisation) နဲ႔ DRDO (Defence Research and Development Organisation) ရဲ႕အဖြဲ႕ဝင္ အေျမာက္အျမားပါ ဝင္ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာက စေကာ္လာရွစ္ေက်ာင္း သားေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္တက္ေရာက္လိုေသာေက်ာင္း သားေတြအတြက္ ေက်ာင္းဝင္ခြင့္ေတြကို (၂၀၂၆) ထဲမွာ စတင္ခြင့္ျပဳေပးေတာ့မယ္လို႔လည္း တာဝန္ရွိ သူကရွင္းျပပါတယ္။ အဲဒီေက်ာင္းၿပီးတဲ့ေနာက္ IIMB လို႔ေခၚတဲ့ Indian Institute of Management Bangalore ေက်ာင္းကို စက္တင္ဘာ(၃၀) ရက္မွာ ေလ့လာျဖစ္ခဲ့ျပန္ပါတယ္။ IIMB က ေတာ အုပ္ႀကီးထဲမွာေရာက္ေနသလိုမ်ိဳး သစ္ပင္အႀကီး အေသးမ်ိဳးစုံနဲ႔အုပ္ဆိုင္းေနသလို ေအးခ်မ္းတဲ့အေငြ႕ အသက္ကိုရရွိပါတယ္။ အေဆာက္အအုံေတြက လည္း ေက်ာက္တုံးေတြကို စနစ္တက်ျဖတ္ေတာက္ ၿပီး အုတ္စီသလိုတည္ေဆာက္ထားတာမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ေရွး ေဟာင္းအေဆာက္အအုံဆန္ပါတယ္။ ေက်ာင္း ဝင္းထဲမွာပဲ စားေသာက္ခန္းမေတြ၊ သင္တန္းခန္းမ ေတြနဲ႔ ရပ္ကြက္ႀကီးတစ္ခုစာအျပင္အဆင္ေတြ ျပည့္ ႏွက္ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေပါင္းစုံက ေက်ာင္းသားေတြ ကိုလည္းျမင္ေတြ႕ခဲ့ရသလို စီမံခန႔္ခြဲေရးဆိုင္ရာဘာသာရပ္အတြက္ ကမာၻ႔အေကာင္းဆုံးစာရင္းဝင္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းျဖစ္တယ္လို႔လည္းဆိုပါတယ္။ IIMB ကလည္း ႏိုင္ငံတကာကေက်ာင္းသားေတြကို ဖိတ္ ေခၚေနၿပီျဖစ္သလို စေကာ္လာရွစ္အစီအစဥ္ေတြ လည္းရွိထားတယ္လို႔သိရပါတယ္။ ႐ူပီး(၂၅)သိန္းတန္ (၁၄)လသင္တန္းေတြကေန ႏိုင္ငံေရးစီမံခန႔္ခြဲမႈ၊ စီးပြား ေရးစီမံခန႔္ခြဲမႈ အစရွိတဲ့ဘာသာရပ္ေတြကိုေလွ်ာက္ ထားႏိုင္တယ္လို႔ တာဝန္ရွိသူေတြကေျပာပါတယ္။ နည္းပညာထြန္းကားလာတဲ့ေခတ္ႀကီးမွာ Data Science ဘာသာရပ္ကိုလည္း ဂုဏ္ထူးေဆာင္ေဒါက္တာ ဘြဲ႕ေပးႏိုင္ဖို႔ (၂၀၂၅)ေအာက္တိုဘာကေန ေလွ်ာက္ လႊာလက္ခံလိုက္ၿပီျဖစ္သလို (၂၀၂၆)မွာေတာ့ (၄)ႏွစ္တက္ရမယ့္ဘာသာရပ္အျဖစ္ စတင္သင္ၾကားမယ္ လို႔ဆိုပါတယ္။ ညေနပိုင္းအျဖစ္ ထပ္မံေလ့လာျဖစ္တဲ့ ေက်ာင္းကေတာ့ National Law School of India University ပါ။ ဘန္ဂေလာအေျခစိုက္ ဥပေဒတကၠ သိုလ္လို႔ဆိုရင္လည္းမမွားပါဘူး။ လြတ္လပ္ေရးမရခင္ ကာလကတည္းကျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ဥပေဒေတြနဲ႔ သမိုင္းဦး ေခတ္ကတည္းကရွိခဲ့တဲ့ဥပေဒေတြကိုပါ ျပန္လည္ ေလ့လာသုံးသပ္သင္ၾကားတဲ့တကၠသိုလ္ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကတကၠသိုလ္ေတြနဲ႔ကြဲျပားတာကေတာ့ တကၠသိုလ္ဟာ စာသင္႐ုံသက္သက္မဟုတ္ဘဲ လူ ငယ္ေတြရဲ႕စိတ္အပန္းေျဖရာ၊ အားကစားေလ့လာ လိုက္စားရာေနရာတစ္ခုျဖစ္ေအာင္လည္း ထည့္စဥ္း စားတည္ေဆာက္ထားၾကတာမ်ိဳးပါ။ ဖက္ဒရယ္ဆန္ တဲ့အိႏၵိယရဲ႕ဖြဲ႕စည္းပုံကိုလည္း သင္ၾကားေရးထဲမွာ အ စိတ္အပိုင္းတခ်ိဳ႕ထည့္သြင္းထားသလို သီးျခား ဦး ေႏွာက္မုန္တိုင္းဆင္ဖို႔အတြက္ပါ ျပင္ဆင္ထားတယ္ လို႔ဆိုပါတယ္။ တျခားေသာႏိုင္ငံေတြရဲ႕ဥပေဒအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေလ့လာသုေတသနျပဳေနသလို အိႏၵိယရဲ႕ဥပ ေဒေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္စဥ္းစားတာမ်ိဳးလုပ္ေဆာင္ပါ တယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဥပေဒဘာသာရပ္နဲ႔ ဘြဲ႕ယူ မယ့္လူငယ္ေတြကို အိႏၵိယဥပေဒေတြတင္မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံေပါင္းစုံက ေကာင္းေပ့ေကာင္းရာေတြကိုပါ သင္ ႐ိုးòန္းတမ္းျပင္ပေလ့လာမႈအျဖစ္ ထည့္သြင္းေဆြး ေႏြးေစတာမ်ိဳးပါ။ အိႏၵိယဟာ ဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္ရင္ ကမာၻ႔အဆင့္မီပညာရွင္ေတြ ထြက္ေပၚေလ့ရွိတယ္ဆို တာကိုလည္းသေဘာေပါက္ေစပါတယ္။ အျခားေသာ ႏိုင္ငံေတြကဥပေဒေက်ာင္းသားေတြလည္း လာ ေရာက္ပညာသင္ၾကားေနသလို ထပ္မံဖိတ္ေခၚေနတဲ့ အစီအစဥ္ေတြလည္းရွိတယ္လို႔သိရပါတယ္။ အိႏၵိယ ရဲ႕ပညာေရးကို အေသးစိတ္နားမလည္ေပမယ့္ အိႏၵိ ယတို႔လွမ္းေနတဲ့ ပညာေရးေျခလွမ္းဟာ အကြက္က်ဲ လြန္း၊ အားေကာင္းခိုင္မာလြန္းေနတဲ့အျပင္ အိႏၵိယရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ပါစိတ္ခ်ရတဲ့အဆင့္ကို ေရာက္ေန ၿပီလို႔ ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ဦးအေနနဲ႔ ရႈျမင္ေနမိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလွမ္းၾကည့္မိတဲ့အခါမွာေတာ့ ဥပေဒနဲ႔ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းျပဳသူေတြကို အရင္ဆုံးေျပးမိ လာပါတယ္။ တရားဥပေဒလို႔ စကားလုံးရွိထားေပမယ့္ တရားျခင္းနဲ႔ဥပေဒက တလြဲစီျဖစ္ေနသလားလို႔ ေမး ခ်င္မိလာပါတယ္။ ဥပေဒဟာ တရားမွ်တမႈရွိမွသာ တရားဥပေဒလို႔ ကင္ပြန္းတပ္ရမွာျဖစ္သလို ဥပေဒကို ကိုင္တြယ္က်င့္သုံးေနတဲ့ တရားစီရင္ေရးက ေမတၱာနဲ႔ သစၥာအေပၚအေျခခံထားတဲ့ က်င့္ဝတ္မ်ိဳးရွိမွသာ တရားဥပေဒကလွပမွာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံက တရားစီရင္ ေရးနဲ႔ တရားဥပေဒ သို႔မဟုတ္ ကိုင္တြယ္က်င့္သုံးမႈ ေတြဟာ ဆင္ျခင္တုံတရားအလႊာပါးေနသလား သို႔မ ဟုတ္ ေငြေၾကးဓနဥစၥာနဲ႔ အာဏာရဲ႕လက္ေဝခံျဖစ္ေန သလားဆိုတာကေတာ့ ျမန္မာ့အနာဂတ္ကိုလွမ္းၾကည့္ ရင္ ျမင္ႏိုင္ေၾကာင္းပါ။
အပိုင္း(၅) ေနာက္ဆုံးအပိုင္း ဆက္ရန္