အီရန်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အသစ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မိုဆာဗီ
394
ဂျန်ဇက် (NP News) - ဇူလိုင် ၂
အီရန်နိုင်ငံမှာ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် chief of the armed forces general staff အသစ် ခန့်အပ်လိုက်ပြီးနောက် သီတင်း တစ်ပတ်အကြာမှာပဲ ကာတာနိုင်ငံရှိ အမေရိကန် စစ်အခြေစိုက် စခန်းတွေကို ဇွန်လ (၂၃)ရက်က ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသအတွင်း တင်းမာမှု အရှိန်မြင့်တက်လာခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။ အစ္စရေးနိုင်ငံဟာ အီရန်နိုင်ငံရဲ့နျူကလီးယား အစီအစဉ်တွေ ကို ရပ်တန့်ဖို့ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ဇွန်လ (၁၃)ရက်မှာ အီရန်နိုင်ငံရှိ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအဆောက်အအုံတွေနဲ့ နျူကလီးယား အဆောက်အအုံတွေကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ အီရန်နိုင်ငံရဲ့ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် chief of the armed forces general staff ဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မိုဟာမက် ဘတ်ဟီရီနဲ့ IRGC အဖွဲ့ အကြီးအကဲဖြစ်သူ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဟူစိန်ဆာလာမီတို့ သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ အီရန်နိုင်ငံရဲ့ အမြင့်ဆုံး ဘာသာ ရေးခေါင်းဆောင် အယာတိုလာ ခါမေနီက အီရန်စစ်တပ်ရဲ့အကြီးအကဲဖြစ်သူ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မိုဟာမက် ဘတ်ဟီရီနဲ့ IRGC အဖွဲ့အကြီးအကဲဖြစ်သူ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဟူစီန်ဆာလာမီတို့သေဆုံးခဲ့ပြီးနောက် ချက်ချင်း ပဲ အသစ်ခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။ အယာတိုလာခါမေနီဟာ အီရန်နိုင်ငံရဲ့ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်နေရာမှာ ဗိုလ် ချုပ်ကြီး Abdolrahim Mousavi အဒေါ ရာဟင် မိုဆာဗီကို ခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။ ၎င်းကို (၁၉၆၀)ပြည့်နှစ်က Qom မြို့မှာမွေးဖွားခဲ့ပြီး spinning workshop လုပ်ငန်းရှင်ဖြစ်ကာ (၆) နှစ်အရွယ်မှစပြီး မိဘတွေရဲ့ workshop လုပ်ငန်းမှာပါဝင်လုပ်ကိုင်ခဲ့ဖူးသူဖြစ်ပါတယ်။
ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မိုဆာဗီဟာ အီရန်စစ်တပ်ကို (၁၉၇၉) ခုနှစ်မှာ စတင်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး အီရန်နဲ့ အီရတ် နိုင်ငံကြားဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ (၈)နှစ်ကြာစစ်ပွဲမှာ ပါဝင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကာ အီရန်စစ်တပ်ရဲ့ အမြောက်တပ် မှာ ပါဝင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မိုဆာဗီဟာ Khuzestan ပြည်နယ်ရှိ အီရန်အမှတ် (၃၃) အမြောက်တပ်ရင်း၊ Kurdistan ပြည်နယ်ရှိ အမှတ် (၂၈) အမြောက်တပ်ရင်းအပါအဝင် အီရန် စစ် တပ်ရဲ့အမြောက်တပ်ရင်းတွေမှာပါဝင်လုပ်ကိုင်ခဲ့ဖူးသူဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းဟာ(၁၇)နှစ်အရွယ်မှာ အထက် တန်းအောင်ခဲ့ပြီးနောက် သင်္ချာ၊ ရူပဗေဒ ဘာသာရပ်တို့နဲ့ (Diploma) ရရှိပြီး တစ်နှစ်အကြာမှာ စစ်တပ် ကို ဝင်ရောက်ခဲ့သူဖြစ်ပြီး အီရန်စစ်တပ်မှာ Ph.D. in Defense Sciences) ရရှိထားပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာဟင် မိုဆာဗီဟာ အီရန်စစ်တပ်မှာတာ ဝန်ယူချိန်အတွင်း ရာထူးအမျိုးမျိုးကို တာဝန်ယူခဲ့ဖူးသူဖြစ်ပြီး အီရန်စစ်တပ်ရဲ့ဒုတိယကာကွယ်ရေး စီးချုပ်တာဝန်ကိုလည်းအမြင့်ဆုံးတာဝန်ယူခဲ့ဖူးသူဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်း ဟာ (၂၀၁၇)ခုနှစ်မှာ အီရန်စစ်တပ် ရဲ့ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးတာဝန်ကို တိုးမြှင့်ခံရပြီး အီရန် စစ်တပ်ရဲ့ ဒုတိယ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သူဖြစ်ရာ အစ္စရေးရဲ့တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အီရန် ကကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် Chief of the armed forces general staff ဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဟူစိန်ဆာလာမီသေဆုံးချိန်မှာ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်တာဝန်ကို အစားထိုးခန့်အပ်ခံရသူဖြစ်ပါတယ်။
ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာဟင် မိုဆာဗီဟာ အီရန် ပြည်သူတွေကြား အာဇာနည်စိတ်ဓာတ်ပြင်းထန်ဖို့နဲ့ ဂျီဟတ်စိတ်ဓာတ် ပြင်းထန်ဖို့လှုံ့ဆော်သူတစ်ဦးဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်ဦးဆောင်တဲ့ အနောက်အုပ်စု အပေါ် သဘောထားတင်းမာသူဖြစ်ပြီး အမေရိကန်နိုင် ငံကို ဂရိတ်စေတန်နိုင်ငံအဖြစ် ဝေဖန်ပြစ်တင်ခဲ့သူ လည်းဖြစ်ပါတယ်။ အီရန်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အသစ် ရာဟင်မိုဆာဗီဟာ စည်းကမ်းကြီးသူဖြစ်ပေမယ့် မဟုတ်မခံစိတ်မျိုးရှိကာ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးတတ်သူတစ်ဦးဖြစ်တယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။ အီရန်နိုင်ငံရဲ့ နျူကလီးယားအစီအစဉ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်ဦးဆောင်တဲ့အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံတွေနဲ့ အငြင်းပွားမှု တွေ မကြာခဏဖြစ်ပွားခဲ့ရာ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာဟင် မိုဆာဗီဟာ အခက်ခဲပြဿနာတွေကို ပြတ်ပြတ် သား သားကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းတတ်သူတစ်ဦးလည်းဖြစ်ပါ တယ်။ အီရန်နိုင်ငံမှာ (၂၀၁၉)ခုနှစ်က ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ဆန္ဒပြအုပ်စုတွေကို ဆူပူမှုတွေမလုပ်ဖို့တောင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် တောင်းဆိုချက်ကိုမလိုက်နာတဲ့အတွက် ဆန္ဒပြသူတွေကို ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းဖို့ အမိန့်ပေးခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာဟင် မိုဆာဗီဟာ အီရန်စစ် တပ်ရဲ့ထိပ်တန်းဗိုလ်ချုပ်ကြီးအဖြစ်တာဝန်ယူချိန်အတွင်း စည်းကမ်းအတိုင်း ပြတ်ပြတ်သားသား ကိုင် တွယ်ခဲ့တဲ့အတွက် လူအခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ ကျူးလွန်သူတစ်ဦးအဖြစ် စွပ်စွဲခံရကာ အမေရိကန် ဦးဆောင်တဲ့အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံတွေရဲ့ပစ်မှတ်ထား ပိတ်ဆို့ခြင်းကိုခံခဲ့ရသူဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ အမေရိ ကန်နိုင်ငံရဲ့ပိတ်ဆို့မှုခံရပေမယ့် အီရန်နိုင်ငံရဲ့အမြင့်ဆုံးဘာသာရေးခေါင်းဆောင် အယာတိုလာခါမေနီ ကတော့ Order of Fath အမည်ရှိ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဆု ချီးမြှင့်ခြင်းခံရပါတယ်။ အီရန်စစ်တပ်ရဲ့ စွမ်းရည် ပိုင်းကို ပိုမိုကောင်းမွန်အောင်ဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့အတွက် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာဟင်မိုဆာဗီကို Order of Fath အမည်ရှိ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဆု ချီးမြှင့်ခဲ့တာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းဟာ အမေရိကန်နိုင်ငံအပြင် အစ္စရေး နိုင်ငံအပေါ်မှာလည်း သဘောထားတင်းမာတဲ့ စစ်ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး အစ္စရေးနိုင်ငံကို တိုက်ခိုက် ဖို့ အီရန်နိုင်ငံသားတွေကို ဂျီဟတ်စိတ်ထားမျိုးထားရှိဖို့တိုက်တွန်း တောင်းဆိုခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။ အီရန် စစ်တပ်မှာ စစ်မှုထမ်း နှစ်ပေါင်း (၃၀) နီးပါး ကြာတာဝန်ယူခဲ့ဖူးပြီး အသက် (၆၅)နှစ်အရွယ်ရှိ ဗိုလ်ချုပ် ကြီး ရာဟင်မိုဆာဗီ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ခန့်အပ်ခံရခြင်းဟာ အီရန်နဲ့အမေရိကန်နိုင်ငံကြား ဆက်ဆံ ရေး၊ အီရန်နဲ့အစ္စရေးနိုင်ငံကြား ဆက်ဆံရေးကြား အဖုအထစ်တွေ ပိုမိုဖြစ်လာဖွယ်ရှိတယ်လို့ ထင်ကြေး ပေး သုံးသပ်မှုတွေရှိနေပါတယ်။ ၎င်းဟာ အီရန်စစ်တပ်ရဲ့ ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်အကြီးအကဲအဖြစ် (၁၉၉၉) ခုနှစ်ကနေ (၂၀ဝ၅) ခုနှစ်အထိတာဝန်ယူခဲ့ဖူးသလို အီရန်စစ်တပ်ရဲ့ ဒုတိယကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အဖြစ် (၂၀ဝ၈)ခုနှစ်ကနေ (၂၀၁၅)ခုနှစ်အထိ တာဝန်ယူခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာဟင်မိုဆာဗီဟာ အီရန် စစ်တပ်ရဲ့ ထိပ်တန်းဗိုလ်ချုပ်ကြီး တာဝန်ယူချိန် အတွင်း အီရန်နိုင်ငံရဲ့ခေတ်သစ်သမိုင်းမှာ အကြီးမား ဆုံးစိန်ခေါ်မှုတွေရင်ဆိုင် နေရချိန်လည်းဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းဟာ အီရန်စစ်တပ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး အခက်အခဲ ပြဿနာတွေကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာမှာ တိကျ ပြတ်သားသူတစ်ဦးဖြစ်ရာ “The Man for Difficult Missions” လို့ နာမည်ပြောင်ခေါ်ဆိုခံရ သူဖြစ်ပါတယ်။ အီရန်နိုင်ငံဟာ အစ္စရေးနိုင်ငံနဲ့ အငြင်းပွားမှုတွေ၊ ပြဿနာတွေ၊ အပြန်အလှန်ပစ်ခတ် မှုတွေဖြစ်လာခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း အီရန်စစ်တပ်ရဲ့ ထိပ်တန်း ခေါင်း ဆောင်တွေနေရာကို မျိုးချစ်စိတ် ပြင်းထန်သူတွေကို ဦးစားပေးခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိ အချိန်မှာ အီရန်ဟာ အစ္စရေးနိုင်ငံ၊ အမေရိကန်နိုင်ငံတို့နဲ့ အပြန်အလှန်တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဖြစ်နေ ချိန်မှာလည်း တိုက်ခိုက်မှုတွေကို နောက်ဆုတ်မှာမဟုတ်ဘူးလို့ အီရန်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာဟင် မိုဆာဗီက ပြောပါတယ်။ အီရန်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အသစ်ဖြစ် တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာဟင် မိုဆာဗီက “အမေရိကန်ဟာ အီရန် နိုင်ငံကိုတိုက်ခိုက်ပြီးရာဇဝတ်မှုတွေ ကျူးလွန်ခဲ့တယ်။ အဲဒီအတွက် အီရန်စစ်သားတွေ လက်နဲ့ လက်တုံ့ ပြန်ပြီး အကျိုးစီးပွားတွေရယူသွားမယ်။ ဒါ့ပြင် အီရန်စစ်တပ်ဟာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေနဲ့ ပတ် သက်ပြီး နောက်ဆုတ်မှာမဟုတ်ဘူး”လို့ အမေရိကန်စစ်အခြေစိုက်စခန်းတွေကို လက်တုံ့ပြန် တိုက်ခိုက် ခဲ့ပြီးနောက် ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာဟင်မိုဆာဗီဟာ မျိုးချစ်စိတ်ပြင်းထန်တဲ့ ခေါင်းဆောင် တစ်ဦးဖြစ်တဲ့အတွက် နိုင်ငံအပေါ် တိုက်ခိုက်သူတွေကိုလက်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်လိုစိတ်ပြင်းထန်သူ တစ်ဦး ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့အချက်ကလည်း ၎င်းပြောဆိုခဲ့တဲ့စကားတွေက သက်သေပြနေပါတယ်။ အီရန်စစ်တပ်ရဲ့ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာဟင်မိုဆာဗီက “အမေရိကန်ကျူး လွန်ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ်မှုနဲ့ ရှုတ်ချမှုတွေက အဖြေမထွက်ပါဘူး။ အမေရိကန်အမှားကို ကျွန်ုပ်တို့ ပြတ်ပြတ်သားသားအရေးယူသွား ပါမယ်”လို့ ပြောပါတယ်။
ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာဟင်မိုဆာဗီအနေနဲ့ အီရန်စစ်တပ်ရဲ့ ထိပ်တန်းဗိုလ်ချုပ်ကြီးတစ်ဦးဖြစ်လာခဲ့ပြီး နောက် ပိုင်း အီရန်စစ်တပ်ရဲ့ ကာကွယ်ရေးစွမ်းရည်နဲ့ ဒုံးကျည်တီထွင်မှုကို ယခင်ထက်ပိုမိုလုပ်ဆောင်လာခဲ့ရာ အီရန်စစ်တပ်ရဲ့ ဒုံးကျည်ပိုင်ဆိုင်မှုဟာ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသအတွင်းနိုင်ငံတွေထဲမှာ အများဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ အီရန်စစ်တပ်ဟာ ဒုံးကျည်တွေကို ပြည်တွင်းမှာ ကိုယ်ပိုင်ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းရှိတဲ့ နိုင်ငံ ဖြစ်ပြီး အစ္စရေးနဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံကိုတိုက်ခိုက်ရာမှာ အီရန်စစ်တပ်အသုံးပြုတဲ့ ဒုံးကျည်တွေဟာ ပြည် တွင်းမှာထုတ်လုပ်တဲ့ ဒုံးကျည်အမျိုးအစားတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာဟင် မိုဆာဗီက “အီရန် နိုင်ငံရဲ့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေဟာ ရန်သူရဲ့ခြိမ်းခြောက်မှုတွေကို ပြတ်ပြတ်သားသား တုံ့ပြန်ဆောင် ရွက်ပေးသွားမယ်။ အီရန် နိုင်ငံရဲ့မွန်မြတ်တဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့စည်းလုံးညီညွတ်မှုအတွက် ကျေးဇူးတင်ရှိပါ တယ်။ အီရန်နိုင်ငံရဲ့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေဟာ မည်သည့်ရန်သူနှင့်မျှ အလျှော့မပေးဘဲ ရန်သူတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ပြတ်ပြတ်သားသားတုံ့ပြန်သွားမယ်။ အီရန်နိုင်ငံရှိ နျူကလီးယားအဆောက်အအုံတွေကို အမေရိကန်နိုင်ငံတိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ အချိုးအစားအတိုင်း တုံ့ပြန်မယ်။ အီရန်နိုင်ငံကို စတင်တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုရဲ့ပြစ်ဒဏ်ဟာ သူသေသွားတဲ့အထိ အပြည့်အဝဆက်လက်ရှိနေမှာ ပါ”လို့ ပြောပါတယ်။
အီရန်စစ်တပ်ရဲ့ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အသစ်ဟာ အမျိုးသားရေးစိတ်ဓာတ်ပြင်းထန်သူဖြစ် တဲ့အတွက် သူရဲ့နိုင်ငံအပေါ် တိုက်ခိုက်ခဲ့သူတွေကို အချိုးအစားအတိုင်း ပြန်လည်တုံ့ပြန်မယ့်အလား လာတွေရှိနေရာ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင်း စစ်ရေးတင်းမာမှုအလားလာတွေရှိနေပါတယ်။ အီရန် နိုင်ငံဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အစ္စရေးနိုင်ငံအပြင် အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ ထပ်မံတိုက်ခိုက်ခြင်းကို ရင်ဆိုင်ရတဲ့ အတွက် လက်တုံ့ပြန်မယ်ဆိုတဲ့ အီရန်စစ်တပ်ဟာ ဘယ်လိုပုံစံမျိုး တုံ့ပြန်မလဲဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖွယ် ကောင်းနေပါတယ်။ အီရန် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အသစ်ဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာဟင်မိုဆာဗီဟာ အမေရိကန်နဲ့ အစ္စရေးနိုင်ငံတို့ကို လက်တုံ့ပြန်မယ်လို့ ကတိပေးထားရာကတိတွေအတိုင်းလုပ်ဆောင် နိုင်မလား၊ စောင့်ကြည့်ရဖွယ်ရှိနေပါတယ်။ မည်သို့ပင်ဆိုနေစေကာမူ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာဟင် မိုဆာဗီ အီရန်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အသစ် တာဝန်ယူပြီးနောက်ပိုင်း အီရန်နိုင်ငံက အစ္စရေးနဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံ ကို လက်တုံပြန်တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ အီရန် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အသစ်လက်ထက်မှာ အီရန်နိုင်ငံရဲ့ အခြေ နေတွေက ယခင်ထက် ပိုမိုကောင်းမွန်လာမလား၊ ဒါမှမဟုတ် အဆိုးဘက်ကို ဦးတည်မလားဆိုတာကို တွေ့မြင်ရဖွယ်ရှိပါတယ်။
zawgyi version
အီရန္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အသစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မိုဆာဗီ
ဂ်န္ဇက္ (NP News) - ဇူလိုင္ ၂
အီရန္ႏိုင္ငံမွာ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ chief of the armed forces general staff အသစ္ ခန႔္အပ္လိုက္ၿပီးေနာက္ သီတင္း တစ္ပတ္အၾကာမွာပဲ ကာတာႏိုင္ငံရွိ အေမရိကန္ စစ္အေျခစိုက္ စခန္းေတြကို ဇြန္လ (၂၃)ရက္က ပစ္မွတ္ထားတိုက္ခိုက္ခဲ့ရာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသအတြင္း တင္းမာမႈ အရွိန္ျမင့္တက္လာခဲ့တယ္လို႔သိရပါတယ္။ အစၥေရးႏိုင္ငံဟာ အီရန္ႏိုင္ငံရဲ႕န်ဴကလီးယား အစီအစဥ္ေတြ ကို ရပ္တန႔္ဖို႔ရည္႐ြယ္ခ်က္နဲ႔ ဇြန္လ (၁၃)ရက္မွာ အီရန္ႏိုင္ငံရွိ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာအေဆာက္အအုံေတြနဲ႔ န်ဴကလီးယား အေဆာက္အအုံေတြကို ပစ္မွတ္ထားတိုက္ခိုက္ခဲ့ရာ အီရန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ chief of the armed forces general staff ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မိုဟာမက္ ဘတ္ဟီရီနဲ႔ IRGC အဖြဲ႕ အႀကီးအကဲျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဟူစိန္ဆာလာမီတို႔ ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။ အီရန္ႏိုင္ငံရဲ႕ အျမင့္ဆုံး ဘာသာ ေရးေခါင္းေဆာင္ အယာတိုလာ ခါေမနီက အီရန္စစ္တပ္ရဲ႕အႀကီးအကဲျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မိုဟာမက္ ဘတ္ဟီရီနဲ႔ IRGC အဖြဲ႕အႀကီးအကဲျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဟူစီန္ဆာလာမီတို႔ေသဆုံးခဲ့ၿပီးေနာက္ ခ်က္ခ်င္း ပဲ အသစ္ခန႔္အပ္ခဲ့ပါတယ္။ အယာတိုလာခါေမနီဟာ အီရန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ေနရာမွာ ဗိုလ္ ခ်ဳပ္ႀကီး Abdolrahim Mousavi အေဒါ ရာဟင္ မိုဆာဗီကို ခန႔္အပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၎ကို (၁၉၆၀)ျပည့္ႏွစ္က Qom ၿမိဳ႕မွာေမြးဖြားခဲ့ၿပီး spinning workshop လုပ္ငန္းရွင္ျဖစ္ကာ (၆) ႏွစ္အ႐ြယ္မွစၿပီး မိဘေတြရဲ႕ workshop လုပ္ငန္းမွာပါဝင္လုပ္ကိုင္ခဲ့ဖူးသူျဖစ္ပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မိုဆာဗီဟာ အီရန္စစ္တပ္ကို (၁၉၇၉) ခုႏွစ္မွာ စတင္ဝင္ေရာက္ခဲ့ၿပီး အီရန္နဲ႔ အီရတ္ ႏိုင္ငံၾကားျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ (၈)ႏွစ္ၾကာစစ္ပြဲမွာ ပါဝင္တိုက္ခိုက္ခဲ့ကာ အီရန္စစ္တပ္ရဲ႕ အေျမာက္တပ္ မွာ ပါဝင္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မိုဆာဗီဟာ Khuzestan ျပည္နယ္ရွိ အီရန္အမွတ္ (၃၃) အေျမာက္တပ္ရင္း၊ Kurdistan ျပည္နယ္ရွိ အမွတ္ (၂၈) အေျမာက္တပ္ရင္းအပါအဝင္ အီရန္ စစ္ တပ္ရဲ႕အေျမာက္တပ္ရင္းေတြမွာပါဝင္လုပ္ကိုင္ခဲ့ဖူးသူျဖစ္ပါတယ္။ ၎ဟာ(၁၇)ႏွစ္အ႐ြယ္မွာ အထက္ တန္းေအာင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ သခ်ၤာ၊ ႐ူပေဗဒ ဘာသာရပ္တို႔နဲ႔ (Diploma) ရရွိၿပီး တစ္ႏွစ္အၾကာမွာ စစ္တပ္ ကို ဝင္ေရာက္ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး အီရန္စစ္တပ္မွာ Ph.D. in Defense Sciences) ရရွိထားပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာဟင္ မိုဆာဗီဟာ အီရန္စစ္တပ္မွာတာ ဝန္ယူခ်ိန္အတြင္း ရာထူးအမ်ိဳးမ်ိဳးကို တာဝန္ယူခဲ့ဖူးသူျဖစ္ၿပီး အီရန္စစ္တပ္ရဲ႕ဒုတိယကာကြယ္ေရး စီးခ်ဳပ္တာဝန္ကိုလည္းအျမင့္ဆုံးတာဝန္ယူခဲ့ဖူးသူျဖစ္ပါတယ္။ ၎ ဟာ (၂၀၁၇)ခုႏွစ္မွာ အီရန္စစ္တပ္ ရဲ႕ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတာဝန္ကို တိုးျမႇင့္ခံရၿပီး အီရန္ စစ္တပ္ရဲ႕ ဒုတိယ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္တာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္ရာ အစၥေရးရဲ႕တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ အီရန္ ကကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ Chief of the armed forces general staff ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဟူစိန္ဆာလာမီေသဆုံးခ်ိန္မွာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္တာဝန္ကို အစားထိုးခန႔္အပ္ခံရသူျဖစ္ပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာဟင္ မိုဆာဗီဟာ အီရန္ ျပည္သူေတြၾကား အာဇာနည္စိတ္ဓာတ္ျပင္းထန္ဖို႔နဲ႔ ဂ်ီဟတ္စိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္ဖို႔လႈံ႕ေဆာ္သူတစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ဦးေဆာင္တဲ့ အေနာက္အုပ္စု အေပၚ သေဘာထားတင္းမာသူျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ႏိုင္ ငံကို ဂရိတ္ေစတန္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ေဝဖန္ျပစ္တင္ခဲ့သူ လည္းျဖစ္ပါတယ္။ အီရန္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အသစ္ ရာဟင္မိုဆာဗီဟာ စည္းကမ္းႀကီးသူျဖစ္ေပမယ့္ မဟုတ္မခံစိတ္မ်ိဳးရွိကာ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးတတ္သူတစ္ဦးျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ အီရန္ႏိုင္ငံရဲ႕ န်ဴကလီးယားအစီအစဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ဦးေဆာင္တဲ့အေနာက္အုပ္စုႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အျငင္းပြားမႈ ေတြ မၾကာခဏျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာဟင္ မိုဆာဗီဟာ အခက္ခဲျပႆနာေတြကို ျပတ္ျပတ္ သား သားကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းတတ္သူတစ္ဦးလည္းျဖစ္ပါ တယ္။ အီရန္ႏိုင္ငံမွာ (၂၀၁၉)ခုႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဆႏၵျပအုပ္စုေတြကို ဆူပူမႈေတြမလုပ္ဖို႔ေတာင္းဆိုခဲ့ၿပီးေနာက္ ေတာင္းဆိုခ်က္ကိုမလိုက္နာတဲ့အတြက္ ဆႏၵျပသူေတြကို ပစ္ခတ္ႏွိမ္နင္းဖို႔ အမိန႔္ေပးခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာဟင္ မိုဆာဗီဟာ အီရန္စစ္ တပ္ရဲ႕ထိပ္တန္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးအျဖစ္တာဝန္ယူခ်ိန္အတြင္း စည္းကမ္းအတိုင္း ျပတ္ျပတ္သားသား ကိုင္ တြယ္ခဲ့တဲ့အတြက္ လူအခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ က်ဴးလြန္သူတစ္ဦးအျဖစ္ စြပ္စြဲခံရကာ အေမရိကန္ ဦးေဆာင္တဲ့အေနာက္အုပ္စုႏိုင္ငံေတြရဲ႕ပစ္မွတ္ထား ပိတ္ဆို႔ျခင္းကိုခံခဲ့ရသူျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ အေမရိ ကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ပိတ္ဆို႔မႈခံရေပမယ့္ အီရန္ႏိုင္ငံရဲ႕အျမင့္ဆုံးဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ အယာတိုလာခါေမနီ ကေတာ့ Order of Fath အမည္ရွိ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဆု ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံရပါတယ္။ အီရန္စစ္တပ္ရဲ႕ စြမ္းရည္ ပိုင္းကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာဟင္မိုဆာဗီကို Order of Fath အမည္ရွိ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဆု ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့တာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ၎ဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအျပင္ အစၥေရး ႏိုင္ငံအေပၚမွာလည္း သေဘာထားတင္းမာတဲ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး အစၥေရးႏိုင္ငံကို တိုက္ခိုက္ ဖို႔ အီရန္ႏိုင္ငံသားေတြကို ဂ်ီဟတ္စိတ္ထားမ်ိဳးထားရွိဖို႔တိုက္တြန္း ေတာင္းဆိုခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ အီရန္ စစ္တပ္မွာ စစ္မႈထမ္း ႏွစ္ေပါင္း (၃၀) နီးပါး ၾကာတာဝန္ယူခဲ့ဖူးၿပီး အသက္ (၆၅)ႏွစ္အ႐ြယ္ရွိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ႀကီး ရာဟင္မိုဆာဗီ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ခန႔္အပ္ခံရျခင္းဟာ အီရန္နဲ႔အေမရိကန္ႏိုင္ငံၾကား ဆက္ဆံ ေရး၊ အီရန္နဲ႔အစၥေရးႏိုင္ငံၾကား ဆက္ဆံေရးၾကား အဖုအထစ္ေတြ ပိုမိုျဖစ္လာဖြယ္ရွိတယ္လို႔ ထင္ေၾကး ေပး သုံးသပ္မႈေတြရွိေနပါတယ္။ ၎ဟာ အီရန္စစ္တပ္ရဲ႕ ပူးတြဲစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္အႀကီးအကဲအျဖစ္ (၁၉၉၉) ခုႏွစ္ကေန (၂၀ဝ၅) ခုႏွစ္အထိတာဝန္ယူခဲ့ဖူးသလို အီရန္စစ္တပ္ရဲ႕ ဒုတိယကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အျဖစ္ (၂၀ဝ၈)ခုႏွစ္ကေန (၂၀၁၅)ခုႏွစ္အထိ တာဝန္ယူခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာဟင္မိုဆာဗီဟာ အီရန္ စစ္တပ္ရဲ႕ ထိပ္တန္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တာဝန္ယူခ်ိန္ အတြင္း အီရန္ႏိုင္ငံရဲ႕ေခတ္သစ္သမိုင္းမွာ အႀကီးမား ဆုံးစိန္ေခၚမႈေတြရင္ဆိုင္ ေနရခ်ိန္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ၎ဟာ အီရန္စစ္တပ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခက္အခဲ ျပႆနာေတြကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရာမွာ တိက် ျပတ္သားသူတစ္ဦးျဖစ္ရာ “The Man for Difficult Missions” လို႔ နာမည္ေျပာင္ေခၚဆိုခံရ သူျဖစ္ပါတယ္။ အီရန္ႏိုင္ငံဟာ အစၥေရးႏိုင္ငံနဲ႔ အျငင္းပြားမႈေတြ၊ ျပႆနာေတြ၊ အျပန္အလွန္ပစ္ခတ္ မႈေတြျဖစ္လာခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း အီရန္စစ္တပ္ရဲ႕ ထိပ္တန္း ေခါင္း ေဆာင္ေတြေနရာကို မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ ျပင္းထန္သူေတြကို ဦးစားေပးခန႔္အပ္ခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိ အခ်ိန္မွာ အီရန္ဟာ အစၥေရးႏိုင္ငံ၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတို႔နဲ႔ အျပန္အလွန္တိုက္ခိုက္မႈေတြ ျဖစ္ေန ခ်ိန္မွာလည္း တိုက္ခိုက္မႈေတြကို ေနာက္ဆုတ္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ အီရန္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာဟင္ မိုဆာဗီက ေျပာပါတယ္။ အီရန္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အသစ္ျဖစ္ တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာဟင္ မိုဆာဗီက “အေမရိကန္ဟာ အီရန္ ႏိုင္ငံကိုတိုက္ခိုက္ၿပီးရာဇဝတ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္။ အဲဒီအတြက္ အီရန္စစ္သားေတြ လက္နဲ႔ လက္တုံ႔ ျပန္ၿပီး အက်ိဳးစီးပြားေတြရယူသြားမယ္။ ဒါ့ျပင္ အီရန္စစ္တပ္ဟာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တိုက္ခိုက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္ သက္ၿပီး ေနာက္ဆုတ္မွာမဟုတ္ဘူး”လို႔ အေမရိကန္စစ္အေျခစိုက္စခန္းေတြကို လက္တုံ႔ျပန္ တိုက္ခိုက္ ခဲ့ၿပီးေနာက္ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာဟင္မိုဆာဗီဟာ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ျပင္းထန္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံအေပၚ တိုက္ခိုက္သူေတြကိုလက္တုံ႔ျပန္တိုက္ခိုက္လိုစိတ္ျပင္းထန္သူ တစ္ဦး ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကလည္း ၎ေျပာဆိုခဲ့တဲ့စကားေတြက သက္ေသျပေနပါတယ္။ အီရန္စစ္တပ္ရဲ႕ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာဟင္မိုဆာဗီက “အေမရိကန္က်ဴး လြန္ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ္မႈနဲ႔ ရႈတ္ခ်မႈေတြက အေျဖမထြက္ပါဘူး။ အေမရိကန္အမွားကို ကြၽႏ္ုပ္တို႔ ျပတ္ျပတ္သားသားအေရးယူသြား ပါမယ္”လို႔ ေျပာပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာဟင္မိုဆာဗီအေနနဲ႔ အီရန္စစ္တပ္ရဲ႕ ထိပ္တန္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတစ္ဦးျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ေနာက္ ပိုင္း အီရန္စစ္တပ္ရဲ႕ ကာကြယ္ေရးစြမ္းရည္နဲ႔ ဒုံးက်ည္တီထြင္မႈကို ယခင္ထက္ပိုမိုလုပ္ေဆာင္လာခဲ့ရာ အီရန္စစ္တပ္ရဲ႕ ဒုံးက်ည္ပိုင္ဆိုင္မႈဟာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသအတြင္းႏိုင္ငံေတြထဲမွာ အမ်ားဆုံးႏိုင္ငံ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အီရန္စစ္တပ္ဟာ ဒုံးက်ည္ေတြကို ျပည္တြင္းမွာ ကိုယ္ပိုင္ထုတ္လုပ္ႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ၿပီး အစၥေရးနဲ႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကိုတိုက္ခိုက္ရာမွာ အီရန္စစ္တပ္အသုံးျပဳတဲ့ ဒုံးက်ည္ေတြဟာ ျပည္ တြင္းမွာထုတ္လုပ္တဲ့ ဒုံးက်ည္အမ်ိဳးအစားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးရာဟင္ မိုဆာဗီက “အီရန္ ႏိုင္ငံရဲ႕ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ ရန္သူရဲ႕ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြကို ျပတ္ျပတ္သားသား တုံ႔ျပန္ေဆာင္ ႐ြက္ေပးသြားမယ္။ အီရန္ ႏိုင္ငံရဲ႕မြန္ျမတ္တဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕စည္းလုံးညီၫြတ္မႈအတြက္ ေက်းဇူးတင္ရွိပါ တယ္။ အီရန္ႏိုင္ငံရဲ႕ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ မည္သည့္ရန္သူႏွင့္မွ် အေလွ်ာ့မေပးဘဲ ရန္သူေတြရဲ႕ တိုက္ခိုက္မႈကို ျပတ္ျပတ္သားသားတုံ႔ျပန္သြားမယ္။ အီရန္ႏိုင္ငံရွိ န်ဴကလီးယားအေဆာက္အအုံေတြကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံတိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ အခ်ိဳးအစားအတိုင္း တုံ႔ျပန္မယ္။ အီရန္ႏိုင္ငံကို စတင္တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ အစၥေရးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနတန္ယာဟုရဲ႕ျပစ္ဒဏ္ဟာ သူေသသြားတဲ့အထိ အျပည့္အဝဆက္လက္ရွိေနမွာ ပါ”လို႔ ေျပာပါတယ္။
အီရန္စစ္တပ္ရဲ႕ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အသစ္ဟာ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္ျပင္းထန္သူျဖစ္ တဲ့အတြက္ သူရဲ႕ႏိုင္ငံအေပၚ တိုက္ခိုက္ခဲ့သူေတြကို အခ်ိဳးအစားအတိုင္း ျပန္လည္တုံ႔ျပန္မယ့္အလား လာေတြရွိေနရာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသတြင္း စစ္ေရးတင္းမာမႈအလားလာေတြရွိေနပါတယ္။ အီရန္ ႏိုင္ငံဟာ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ အစၥေရးႏိုင္ငံအျပင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ထပ္မံတိုက္ခိုက္ျခင္းကို ရင္ဆိုင္ရတဲ့ အတြက္ လက္တုံ႔ျပန္မယ္ဆိုတဲ့ အီရန္စစ္တပ္ဟာ ဘယ္လိုပုံစံမ်ိဳး တုံ႔ျပန္မလဲဆိုတာ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ ေကာင္းေနပါတယ္။ အီရန္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အသစ္ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာဟင္မိုဆာဗီဟာ အေမရိကန္နဲ႔ အစၥေရးႏိုင္ငံတို႔ကို လက္တုံ႔ျပန္မယ္လို႔ ကတိေပးထားရာကတိေတြအတိုင္းလုပ္ေဆာင္ ႏိုင္မလား၊ ေစာင့္ၾကည့္ရဖြယ္ရွိေနပါတယ္။ မည္သို႔ပင္ဆိုေနေစကာမူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာဟင္ မိုဆာဗီ အီရန္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အသစ္ တာဝန္ယူၿပီးေနာက္ပိုင္း အီရန္ႏိုင္ငံက အစၥေရးနဲ႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ကို လက္တုံျပန္တိုက္ခိုက္ခဲ့ရာ အီရန္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အသစ္လက္ထက္မွာ အီရန္ႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခ ေနေတြက ယခင္ထက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္လာမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အဆိုးဘက္ကို ဦးတည္မလားဆိုတာကို ေတြ႕ျမင္ရဖြယ္ရွိပါတယ္။